
Układ dotykowy
Układ dotykowy jest największym i najbardziej pierwotnym systemem zmysłowym .Pomaga różnicować to, czego dotykamy i gdzie jesteśmy dotykani .Ostrzega przed nieoczekiwanymi lub niebezpiecznymi wrażeniami dotykowymi .Ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa, równowagę emocjonalną, koncentrację uwagi i funkcje ruchowe.
Odbieranie wrażeń dotykowych odbywa się za pomocą czucia powierzchniowego i różnicującego. Czucie powierzchniowe pozwala nam lokalizować miejsce dotyku bez udziału wzroku, odróżniać faktury materiału, powierzchnie i kształty. Czucie różnicujące to odbieranie wrażeń związanych z bólem , temperaturą i ciśnieniem .
Nieprawidłowości w zakresie odbierania i przetwarzania bodzców dotykowych to nadwrażliwość lub obronność dotykowa .
Charakterystyczne objawy nadwrażliwości dotykowej to:
-postawa wycofująca, wzdryganie się na dotyk, niechęć do fizycznego kontaktu z rówieśnikami
-unikanie wszelkich manipulacji w obrębie głowy , twarzy i jamy ustnej
-nadruchliwość i zaburzenia koncentracji uwagi
-preferowanie bycia ubranym od stóp do głów, noszenie obszernych ubrań, niechęć do zdejmowania butów
-nietolerancja określonych konsystencji potraw
-unikanie lepienia, malowania palcami i zabaw np. w piasku
-trzymania przyborów do pisania opuszkami palców
Normalizacja układu dotykowego
1.Masaże fakturowe
2.Masaż okolicy głowy , szyi , barków – głaskanie rozciąganie , poklepywanie
3.Masaż głowy – głaskanie , klepanie , ugniatanie , ostukiwanie
4.Malowanie palcami – farbami , budyń , kisiel , pianka do golenia
5.Baraszkowanie , toczenie się po zróżnicowanych strukturach
6.Szczotkowanie , masowanie dłoni myjkami , szczotkami , dywanikami o różnej fakturze.
7. Zabawy w materiale sypkim : wsypujemy do dużej miski na zmianę :fasole , ryz , piasek, kisiel. Zachęcamy dziecko do zabawy danym materiałem np. poprzez wyjmowanie ukrytych w materiale sypkim drobnych zabawek,
8.Ściskanie różnego rodzaju piłeczek , ściskaczy o zróżnicowanej fakturze.
9.Domina dotykowe – dobieranie w pary figur o tej samej fakturze bez kontroli wzroku
12. Turlanie połączone z zawijaniem w sprężysty materiał ( karimatę , folię bąbelkową, kołderkę).Zawijamy , uciskamy , odwijamy .
13.Uciskanie, wałkowanie ,ubijanie całej powierzchni ciała duża piłką. Dziecko leży na brzuchu , zachowujemy kierunek od góry do dołu.
14.Chodzene przez tunel , przeciskanie się przez dwie płaskie powierzchnie.
15. Ciąganie dziecka ułożonego na kocu, za ręce , nogi w leżeniu zmiennym : na brzuchu, na plecach
16.Niedzwiedzie uściski.
ŻRÓDŁO
Bożena Odowska – Szlachcic „Terapia Integracji Sensorycznej „